Vành xe đạp: Có bao nhiêu loại? Cân vành bánh xe là gì? Hướng dẫn chi tiết

Xe đạp đã trải qua một cuộc hành trình dài liên tục cải tiến và phát triển kể từ chiếc “xe đi bộ” đầu tiên được giới thiệu công chúng vào đầu thế kỷ 19. Cho tới ngày hôm nay, xe đạp đã trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống hiện đại. Những nâng cấp và cải tiến liên tục về cả thiết kế và công nghệ đã biến chiếc xe đạp thành một công cụ di chuyển thông minh, thân thiện với môi trường và nâng cao sức khỏe con người.

Các thành phần cấu thành xe đạp, trong đó có vành bánh xe, đã trải qua nhiều sự thay đổi đáng kể, đóng góp quan trọng vào sự phát triển của ngành công nghiệp xe đạp. Cùng khám phá đặc điểm của các loại vành xe đạp cùng cách cân vành bánh xe trong bài viết dưới đây nhé!

cach-lam-xe-dap-chay-nhanh-hon
Vành xe đạp

Các loại vành xe đạp và đặc điểm nổi bật

Vành xe đạp hay còn gọi là niềng xe – là bộ phận quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất và trải nghiệm lái xe. Mỗi loại vành có đặc điểm và ứng dụng riêng, phù hợp với các mục đích sử dụng khác nhau. Dưới đây là các loại vành xe đạp phổ biến và đặc điểm nổi bật của chúng.

Vành Nhôm

Vành xe đạp nhôm là lựa chọn phổ biến nhất nhờ vào trọng lượng nhẹ và giá thành hợp lý. Nhôm có độ bền cao, khả năng chống ăn mòn tốt, và thường được sử dụng trong các dòng xe đạp đường trường và xe đạp địa hình. Vành nhôm giúp tăng khả năng tăng tốc và giảm tải trọng tổng thể của xe đạp, mang lại trải nghiệm lái mượt mà và hiệu quả.

Đặc điểm:

  • Trọng lượng nhẹ: Vành nhôm có trọng lượng nhẹ, giúp xe dễ dàng tăng tốc và giảm tải trọng.
  • Độ bền cao: Nhôm có khả năng chống ăn mòn và không bị gỉ sét.
  • Giá thành phải chăng: Phù hợp với ngân sách của nhiều người sử dụng.

Ứng dụng:

  • Xe đạp đường trường (Road Bike): Vành nhôm giúp tăng hiệu suất đạp xe trên các đoạn đường bằng phẳng.
  • Xe đạp địa hình (Mountain Bike): Độ bền cao giúp vành nhôm chịu được các va đập khi đi trên địa hình gồ ghề.
vanh-xe-dap
Vành xe đạp – Vành nhôm trên Chevaux Yoko

Vành Carbon

Vành Carbon được biết đến với trọng lượng siêu nhẹ và độ cứng vượt trội. Vật liệu carbon cho phép vành có khả năng truyền lực tốt, tối ưu hóa hiệu suất đạp xe. Tuy nhiên, vành carbon thường có giá thành cao hơn và yêu cầu bảo dưỡng cẩn thận. Đây là lựa chọn lý tưởng cho các tay đua chuyên nghiệp và những ai đam mê hiệu suất cao.

Đặc điểm:

  • Trọng lượng siêu nhẹ: Vành carbon là lựa chọn hàng đầu cho những ai muốn tối ưu hóa tốc độ và hiệu suất.
  • Độ cứng cao: Tăng khả năng truyền lực từ chân đạp đến bánh xe.
  • Giá thành cao: Do quy trình sản xuất phức tạp và sử dụng vật liệu cao cấp.

Ứng dụng:

  • Xe đạp đua (Racing Bike): Thường được các tay đua chuyên nghiệp lựa chọn.
  • Xe đạp đường trường cao cấp: Mang lại trải nghiệm lái xe mượt mà và hiệu suất cao.

Vành Hợp Kim Magie

Vành xe đạp hợp kim magie là loại vành xe được sản xuất từ hợp kim magie, một vật liệu nhẹ và có độ bền cao. Hợp kim magie không chỉ nhẹ hơn nhôm mà còn có khả năng chống ăn mòn tốt. Đặc điểm này làm cho vành hợp kim magie trở thành lựa chọn phù hợp cho cả xe đạp đua và xe đạp địa hình cao cấp, mang lại hiệu suất tốt và tuổi thọ dài lâu, tuy nhiên có giá thành cao và sửa chữa khó khăn.

Đặc điểm:

  • Trọng lượng nhẹ: Nhẹ hơn nhôm nhưng nặng hơn carbon, là sự cân bằng tốt giữa trọng lượng và giá thành.
  • Độ bền và chống ăn mòn tốt: Tuy nhiên, cần bảo quản kỹ để tránh oxy hóa.

Ứng dụng:

  • Xe đạp đua và xe đạp địa hình cao cấp: Tăng hiệu suất và độ bền.
vanh-xe-dap-4
Vành xe đạp

Vành Thép

Vành xe đạp thép là một sự lựa chọn truyền thống, là vật liệu vành xe đạp đời đầu nhưng vẫn được tin dùng và sản xuất trên nhiều mẫu xe đạp ngày nay. Thép là vật liệu có độ bền cao, giúp vành thép chịu được các va đập mạnh và tải trọng lớn. Dù có trọng lượng nặng hơn so với các loại vành làm từ nhôm, magie hay carbon, nhưng độ bền và độ tin cậy của vành thép lại rất đáng kể.

Vành thép thường được sử dụng trong các dòng xe đạp thành phố (city bike) và xe đạp dành cho trẻ em, nơi mà độ bền và khả năng chịu lực được ưu tiên hơn trọng lượng nhẹ.

Đặc điểm:

  • Độ bền cao: Thép rất bền và chịu lực tốt.
  • Trọng lượng nặng: Nặng hơn nhôm và carbon, tăng trọng lượng tổng thể của xe đạp.
  • Giá thành thấp: Phù hợp với ngân sách hạn chế.

Ứng dụng:

  • Xe đạp thành phố (City Bike): Phù hợp với những ai thường xuyên di chuyển trong thành phố.
  • Xe đạp dành cho trẻ em: Độ bền cao và giá thành hợp lý.

Vành Đúc (Cast Wheels)

Vành đúc, hay còn gọi là vành xe nguyên khối, là loại vành xe được sản xuất bằng phương pháp đúc khuôn từ các vật liệu như nhôm, thép, gang hoặc hợp kim. Vành đúc có giá thành cao hơn và khó sửa chữa hơn so với các loại vành khác. 

Đặc điểm:

  • Thiết kế nguyên khối: Không có nan hoa, thường làm từ hợp kim nhôm hoặc composite carbon.
  • Độ bền cao và thẩm mỹ: Thiết kế hiện đại, thẩm mỹ và độ bền cao.
  • Trọng lượng nặng hơn: So với vành carbon, vành đúc nặng hơn một chút.

Ứng dụng:

  • Xe đạp thể thao và xe đạp địa hình cao cấp: Mang lại trải nghiệm lái xe tốt và phong cách hiện đại.

Ốp vành xe đạp là gì? 

Ốp vành xe đạp, hay còn gọi là “rim tape” hoặc “rim strip”. Ốp vành xe đạp được sử dụng để bảo vệ vành khỏi các tác động bên ngoài như bụi bẩn, nước, đá hoặc các vật thể lạ có thể gây hỏng vành. Ngoài ra, chúng cũng có tác dụng làm đẹp và tăng thêm tính thẩm mỹ cho chiếc xe đạp. 

Chức năng chính của ốp vành là bảo vệ lốp xe khỏi các cạnh sắc của vành xe và tránh việc săm bị thủng do các lỗ đinh tán hoặc nan hoa. Đây là một bộ phận nhỏ nhưng rất cần thiết để đảm bảo an toàn và hiệu suất của xe đạp.

Ốp vành xe đạp cũng là một cách tân trang, “trưng diện” thêm cho chiếc xe đạp của bạn trở nên lộng lẫy hơn, mang đậm màu sắc cá tính của chủ nhân chiếc xe.

Ốp vành xe đạp thường được sử dụng trên các loại xe đạp địa hình (mountain bikes) và xe đạp du lịch (touring bikes) để bảo vệ vành khỏi các tác động môi trường như bùn đất, nước bẩn và đá. Các loại xe đạp đường trường (road bikes) thường không sử dụng ốp vành do chú trọng vào tối ưu hóa trọng lượng và hiệu suất. 

vanh-xe-dap-3
Vành xe đạp

Cân vành xe đạp – Bí quyết để chiếc xe vận hành mượt mà và an toàn

Cân vành xe đạp là việc điều chỉnh độ căng của các nan hoa (căm) để đảm bảo vành xe được đặt hoàn toàn trên một mặt phẳng, từ đó giúp bánh xe quay đều và ổn định. Việc cân vành xe là vô cùng quan trọng bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu suất vận hành và độ an toàn của xe.

Dấu hiệu cho thấy vành xe đạp của bạn cần được cân chỉnh:

  • Xe bị rung lắc khi di chuyển.
  • Lốp xe bị mòn không đều.
  • Xe khó kiểm soát, đặc biệt khi vào cua. 
  • Bánh xe phát ra tiếng ồn khi di chuyển.

Lợi ích của việc cân vành xe đạp:

  • Tăng hiệu suất vận hành: Khi vành xe được cân bằng, bánh xe sẽ quay đều hơn, giúp xe di chuyển nhẹ nhàng và tiết kiệm năng lượng.
  • Tăng độ an toàn: Vành xe cân bằng sẽ giúp xe ổn định hơn, đặc biệt khi di chuyển ở tốc độ cao hoặc trên địa hình gồ ghề.
  • Giảm thiểu hao mòn lốp xe: Lốp xe sẽ được mòn đều hơn khi vành xe được cân bằng, giúp tăng tuổi thọ của lốp xe.
  • Tăng tuổi thọ của các bộ phận khác trên xe: Vành xe cân bằng sẽ giúp giảm áp lực lên các bộ phận khác trên xe như khung xe, phuộc nhún và hệ thống phanh.

Cách cân vành xe đạp đơn giản tại nhà

Cân vành xe đạp là việc điều chỉnh độ lệch của vành xe để đảm bảo xe di chuyển ổn định và an toàn. Việc này có thể thực hiện tại nhà với một số dụng cụ đơn giản.

Dụng cụ cần thiết:

  • Thước kẹp: Dùng để đo khoảng cách từ mép vành xe đến trục bánh xe.
  • Dây căng: Dùng để xác định vị trí lệch của vành xe.
  • Cờ lê: Dùng để siết hoặc nới lỏng căm xe.
  • Bút dạ: Dùng để đánh dấu vị trí cần điều chỉnh.

Các bước thực hiện:

Bước 1. Tháo bánh xe:

  • Dùng cờ lê để tháo bánh xe khỏi xe đạp.
  • Xác định vị trí van xe và đánh dấu vị trí này trên vành xe.

Bước 2. Cân vành xe:

  • Đặt bánh xe lên giá đỡ hoặc kẹp vành xe vào bàn.
  • Đặt thước kẹp sao cho hai đầu kẹp cách mép vành xe bằng nhau và vuông góc với trục bánh xe.
  • Đo khoảng cách từ mép vành xe đến trục bánh xe tại hai điểm đối diện nhau (cách van xe khoảng 90 độ).
  • So sánh hai giá trị đo được. Nếu hai giá trị bằng nhau, vành xe đã cân.
  • Nếu hai giá trị khác nhau, vị trí lệch của vành xe là điểm có giá trị đo nhỏ hơn.

Bước 3. Điều chỉnh vành xe:

  • Đánh dấu vị trí cần điều chỉnh bằng bút dạ.
  • Dùng cờ lê để siết hoặc nới lỏng căm xe tại vị trí cần điều chỉnh.
  • Mỗi lần siết hoặc nới lỏng căm xe, hãy xoay bánh xe một vòng và kiểm tra lại độ lệch.
  • Tiếp tục điều chỉnh cho đến khi vành xe cân.

Bước 4. Lắp bánh xe:

  • Lắp bánh xe vào xe đạp.
  • Kiểm tra lại độ cân bằng của bánh xe bằng cách xoay bánh xe và quan sát.

Lưu ý:

  • Nên siết hoặc nới lỏng căm xe một cách từ từ và đều đặn.
  • Không nên siết quá chặt căm xe vì có thể làm hỏng vành xe.
  • Sau khi cân vành xe, nên kiểm tra lại độ cân bằng sau một thời gian sử dụng.

Cân vành xe đạp là một việc làm đơn giản nhưng mang lại nhiều lợi ích cho chiếc xe của bạn. Hãy dành thời gian để cân vành xe định kỳ để đảm bảo xe luôn vận hành mượt mà và an toàn.

Như vậy Chevaux Việt Nam đã cùng bạn tìm hiểu về các loại vành xe đạp, ốp vành xe đạp và cách cân vành bánh xe tại nhà. Tham khảo thêm nhiều thông tin hữu ích về xe đạp cùng Chevaux Việt Nam tại website và Fanpage chính thức nhé!

>> Xem thêm: 

Xe đạp cho người mới chơi: MTB hay touring?

Cách làm cho xe đạp chạy nhanh hơn có thể bạn “chưa biết”

Fanpage chính thức Chevaux Bike Việt Nam: Chevaux Bike Việt Nam